Już 1 sierpnia o 17.00 na placu Kościuszki uroczyście otwarta zostanie wystawa „Polscy robotnicy przymusowi budują niemieckie schrony w rejonie Sochaczewa”. To kolejne wydarzenie przygotowywane przez Fundację Ochrony Zabytków Mazowsza i działającą w jej ramach grupę miłośników historii skupionych wokół „Projektu – Sochaczewskie Fortyfikacje”.

Wystawa ma służyć upamiętnieniu losów i przywróceniu do zbiorowej pamięci tych, których zmuszano do ciężkiej, przymusowej pracy fizycznej na rzecz niemieckiego okupanta w końcowym okresie II wojny światowej.

Jak mówi koordynator projektu Artur Gałecki, w sierpniu 1944 roku kilka tysięcy kobiet, mężczyzn, duchownych i dzieci zostało wypędzonych ze swoich domów i zmuszonych do kopania okopów, rowów przeciwczołgowych i wykopów pod żelbetowe schrony na potrzeby III Rzeszy by mogła się przygotować do odparcia sowieckiej ofensywy.

– Wystawą tą chcemy symbolicznie przywrócić utraconą wówczas godność robotnikom z całej Polski. Szczególnie chcemy oddać hołd i podkreślić rolę jaką odegrali mieszkańcy powiatu sochaczewskiego, bracia Franciszkanie z Niepokalanowa i więźniowie obozów pracy podczas budowy fragmentu niemieckiej linii umocnień a2, biegnącej od Wyszogrodu, wzdłuż Bzury przez Sochaczew, do Rawki aż pod Skierniewice. Chcemy podkreślić fakt, że gdy w dniu 1 sierpnia w Warszawie wybuchło powstanie, tego samego dnia żołnierze niemieccy w godzinach wieczornych przekroczyli klasztorną furtę w Niepokalanowie nakazując od kolejnego dnia stawić się również braciom franciszkanom do robót na sochaczewskich szańcach. Choć zapewniali, że prace potrwają tydzień to dziś wiemy, że wysiłek, który miał trwać kilka dni przerodził się w 113 ciężkich, niewolniczych dni – podkreśla Artur Gałecki.

Na wystawie będzie można zobaczyć zdjęcia, dokumenty, mapy i fragmenty wspomnień przymusowych robotników. Będzie ona opisywała koncepcję powstania linii umocnień wokół Sochaczewa, zasady jej budowy, przeznaczenie i rolę jaką odegrała w końcowym okresie II wojny światowej. Wystawa będzie poruszała nieznaną dotychczas, trudną historię regionu i zachęcała do zwiedzania przetrwałych, żelbetowych schronów, gęsto rozsianych wokół miasta a także innych fragmentów linii umocnień oraz przypominała ciężki okres okupacji na terenie ziemi sochaczewskiej.

Wystawa prezentowana będzie na placu Kościuszki, przez okres trzech tygodni by opowiedziana tam historia mogła dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców.

Nasz projekt został realizowany dzięki wsparciu Muzeum Historii Polski, które przyznało nam dofinansowanie m.in. na przygotowanie wystawy i uruchomienie strony internetowej popularyzującej wiedzę o wydarzeniach historycznych związanych z przymusową pracą przy budowie linii umocnień wokół Sochaczewa oraz nieocenionej pomocy Urzędu Miasta Sochaczew – dodał Zbigniew Gerasik, Prezes Fundacji Ochrony Zabytków Mazowsza.